Làm gì khi bị đau mắt đỏ? Mẹo chữa đơn giản và hiệu quả

Đau mắt đỏ, hay còn gọi là viêm kết mạc, là một tình trạng phổ biến mà nhiều người thường gặp. Tình trạng này có thể gây ra cảm giác khó chịu, ngứa ngáy và chảy nước mắt, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Khi bị đau mắt đỏ, việc hiểu rõ nguyên nhân và có biện pháp xử trí kịp thời là rất quan trọng.

Đau mắt đỏ là gì?

Đau mắt đỏ, hay còn gọi là viêm kết mạc (Conjunctivitis – Pinkeye), là một tình trạng phổ biến mà nhiều người có thể gặp phải. Tình trạng này xảy ra khi mô trong suốt, lót bề mặt bên trong mí mắt và lớp phủ bên ngoài của mắt, bị viêm đỏ. Viêm kết mạc có thể ảnh hưởng đến một mắt hoặc cả hai mắt, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.

Nguyên nhân gây đau mắt đỏ rất đa dạng. Có thể do nhiễm virus, vi khuẩn, hoặc tiếp xúc với các chất gây dị ứng như phấn hoa, bụi bẩn, hoặc hóa chất. Ngoài ra, đau mắt đỏ cũng có thể phát sinh từ các nguyên nhân khác như viêm kết mạc do tiếp xúc với nước bẩn hoặc không khí ô nhiễm. Tình trạng này thường khiến mắt trở nên nhạy cảm và khó chịu.

Khi mắc phải bệnh đau mắt đỏ, người bệnh sẽ thấy tròng trắng của mắt (bề mặt nhãn cầu) có màu hồng nhạt hoặc hơi đỏ. Mí mắt thường bị sưng húp và có thể rủ xuống. Đặc biệt, mắt bị viêm có thể chảy dịch, có thể là chất lỏng trong suốt hoặc mủ đặc, khiến cho lông mi hoặc mí mắt bị dính lại với nhau, đặc biệt là sau khi ngủ dậy.

Đau mắt đỏ có thể xảy ra ở mọi đối tượng, từ trẻ em, người trưởng thành cho đến người già. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn rất dễ lây lan. Đau mắt đỏ có xu hướng lan rộng thành dịch, đặc biệt vào khoảng thời gian chuyển mùa, từ mùa hè sang mùa thu, khi mà thời tiết thay đổi và môi trường có nhiều tác nhân gây dị ứng hơn.

Người bệnh cần lưu ý rằng, mặc dù đau mắt đỏ thường không phải là một bệnh lý nghiêm trọng, nhưng nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, nó có thể dẫn đến những biến chứng không mong muốn. Do đó, việc nhận biết triệu chứng và nguyên nhân của đau mắt đỏ là rất quan trọng để có biện pháp xử lý hiệu quả.

Nguyên nhân gây bệnh đau mắt đỏ là gì?

Đau mắt đỏ, hay viêm kết mạc, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những nguyên nhân chính:

Nhiễm khuẩn

Nhiễm khuẩn là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây đau mắt đỏ. Các loại vi khuẩn như Staphylococcus aureus, Haemophilus influenzae, Streptococcus pneumoniae và Pseudomonas aeruginosa có thể gây viêm kết mạc, thường dẫn đến triệu chứng đỏ mắt và chảy dịch.

Nhiễm virus

Nhiễm virus, đặc biệt là adenovirus, là nguyên nhân hàng đầu gây đau mắt đỏ. Các virus khác như virus Corona, simplex virus và varicella-zoster virus cũng có thể góp phần vào tình trạng này. Các triệu chứng bao gồm đỏ mắt, ngứa và chảy nước mắt.

Dị ứng

Đau mắt đỏ do dị ứng xảy ra khi cơ thể phản ứng với các chất như phấn hoa, bụi hoặc lông động vật. Khi tiếp xúc với các tác nhân này, cơ thể sản xuất kháng thể immunoglobulin E, gây ra tình trạng viêm và kích thích, làm cho mắt đỏ và ngứa.

Hóa chất bắn vào mắt

Các hóa chất như dầu gội, mỹ phẩm, hoặc chất clo trong hồ bơi có thể gây kích ứng và viêm mắt. Việc vệ sinh mắt không đúng cách có thể dẫn đến đỏ và khó chịu.

Dùng kính áp tròng

Kính áp tròng có thể tăng nguy cơ đau mắt đỏ nếu không được vệ sinh đúng cách. Việc tiếp xúc với bề mặt mắt khi đeo kính có thể làm tình trạng nhiễm trùng trở nên nghiêm trọng hơn.

Con đường lây bệnh đau mắt đỏ là gì?

Đau mắt đỏ có thể lây lan qua nhiều con đường khác nhau:

Tiếp xúc trực tiếp: Virus và vi khuẩn gây đau mắt đỏ có thể dễ dàng truyền từ người này sang người khác thông qua việc bắt tay hoặc chạm vào người bị nhiễm bệnh. Khi đó, vi khuẩn hoặc virus có thể di chuyển từ tay người bệnh sang tay bạn và tiếp xúc với mắt.

Chạm vào bề mặt nhiễm khuẩn: Nếu bạn chạm vào các bề mặt hoặc đồ vật đã bị nhiễm vi khuẩn hoặc virus, sau đó chạm vào mắt, bạn cũng có nguy cơ mắc bệnh.

Sử dụng đồ trang điểm mắt chung: Việc dùng chung hoặc sử dụng các sản phẩm trang điểm mắt đã cũ và bị nhiễm khuẩn hoặc virus có thể dẫn đến lây nhiễm.

Quan hệ tình dục: Một số trường hợp đau mắt đỏ có thể lây lan qua bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs). Khi tiếp xúc với tinh dịch hoặc dịch âm đạo bị nhiễm khuẩn và sau đó chạm vào mắt, bạn có thể bị lây nhiễm.

Phân loại đau mắt đỏ

Đau mắt đỏ là một tình trạng khá phổ biến và có thể được phân loại thành nhiều loại khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra. Dưới đây là ba loại đau mắt đỏ chính, mỗi loại có những đặc điểm và triệu chứng riêng.

Đau mắt đỏ do virus và vi khuẩn

Đau mắt đỏ do virus hoặc vi khuẩn là một trong những dạng phổ biến nhất của tình trạng này. Triệu chứng của bệnh có thể xuất hiện kèm theo các dấu hiệu cảm lạnh hoặc các triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp, như đau họng. Thông thường, đau mắt đỏ do virus hoặc vi khuẩn bắt đầu từ một bên mắt, sau đó có thể lây lan sang mắt còn lại trong vòng vài ngày. 

Mắt bị đỏ thường kèm theo sự chảy dịch trong, không đặc, gây khó chịu và có thể làm cho mí mắt dính vào nhau, đặc biệt là vào buổi sáng khi vừa thức dậy. Tình trạng này rất dễ lây lan thông qua tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với dịch tiết chảy ra từ mắt của người bệnh. 

Điều này có nghĩa là nếu một người chạm vào mắt của họ sau khi tiếp xúc với dịch từ mắt của người khác, họ có thể bị lây bệnh. Đôi khi, đau mắt đỏ do virus hoặc vi khuẩn cũng có thể đi kèm với nhiễm trùng tai, làm tăng mức độ khó chịu cho người bệnh.

Đau mắt đỏ dị ứng

Đau mắt đỏ dị ứng xảy ra khi cơ thể phản ứng với các chất gây dị ứng, chẳng hạn như phấn hoa, bụi, hoặc lông động vật. Đây là một dạng đau mắt đỏ không lây nhiễm, và thường ảnh hưởng đến cả hai mắt cùng một lúc. 

Các triệu chứng đi kèm thường rất rõ ràng, bao gồm ngứa dữ dội, chảy nước mắt, và viêm mắt. Người bệnh cũng có thể gặp phải các triệu chứng dị ứng khác như ngứa mũi, hắt hơi, hoặc thậm chí hen suyễn.

Khác với đau mắt đỏ do virus và vi khuẩn, đau mắt đỏ dị ứng không gây ra dịch chảy ra từ mắt giống như nước hoặc mủ, mà thường chỉ là nước mắt trong và không có màu. Để giảm bớt triệu chứng, người bệnh thường được khuyên nên tránh xa các tác nhân gây dị ứng và có thể sử dụng thuốc kháng histamin theo chỉ định của bác sĩ.

Đau mắt đỏ do kích ứng

Đau mắt đỏ do kích ứng xảy ra khi mắt tiếp xúc với hóa chất, bụi bẩn hoặc các vật lạ khác. Tình trạng này thường dẫn đến việc chảy nước mắt và tiết dịch nhầy. Thời gian mà triệu chứng này kéo dài thường ngắn, khoảng một ngày, nếu nguyên nhân được xác định và xử lý kịp thời.

Nếu mắt không có dấu hiệu thuyên giảm sau một ngày, có thể có khả năng vẫn còn dị vật trong mắt hoặc người bệnh có thể đã bị xước giác mạc hoặc màng che nhãn cầu (kết mạc). Trong những trường hợp này, việc thăm khám bác sĩ là cần thiết để đánh giá tình trạng và điều trị thích hợp nhằm ngăn ngừa các biến chứng có thể xảy ra.

Làm gì khi bị đau mắt đỏ

Việc điều trị đau mắt đỏ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này, có thể do vi khuẩn, virus, chất gây dị ứng hoặc một số nguyên nhân khác. Dưới đây là các phương pháp điều trị cụ thể cho từng loại đau mắt đỏ:

Điều trị đau mắt đỏ do vi khuẩn

Khi đau mắt đỏ do vi khuẩn, bác sĩ thường sẽ kê đơn thuốc kháng sinh dưới dạng thuốc nhỏ mắt, thuốc mỡ hoặc thuốc viên. Đối với thuốc mỡ, người bệnh có thể không cần lo lắng quá nhiều về việc bôi thuốc, vì thực tế, chỉ cần thuốc chạm vào lông mi là có thể tan vào mắt. Điều này giúp dễ dàng hơn trong việc sử dụng thuốc và tăng hiệu quả điều trị.

Điều trị đau mắt đỏ do kích ứng

Nếu mắt bị đỏ do tiếp xúc với một dị vật hoặc chất kích thích, người bệnh nên rửa mắt nhẹ nhàng bằng nước ấm trong khoảng 5 phút. Sau khi rửa, cần tránh để mắt tiếp xúc thêm với các chất gây kích ứng. 

Trong nhiều trường hợp, mắt sẽ hồi phục sau khoảng 4 tiếng. Tuy nhiên, nếu tình trạng không cải thiện, người bệnh nên đến ngay bác sĩ chuyên khoa mắt để được khám và chẩn đoán. 

Đặc biệt, nếu mắt bị kích ứng do hóa chất, axit hoặc kiềm mạnh, như các chất tẩy rửa cống, hãy rửa mắt ngay lập tức bằng nước sạch và tìm kiếm sự trợ giúp y tế kịp thời để giảm thiểu tổn thương cho mắt.

Điều trị đau mắt đỏ do dị ứng

Đối với đau mắt đỏ do dị ứng, bác sĩ thường sẽ điều trị bằng thuốc nhỏ mắt chứa kháng histamine, thuốc chống viêm steroid hoặc thuốc thông mũi. Ngoài ra, người bệnh có thể tạm thời làm giảm triệu chứng bằng cách chườm đá lạnh lên mắt. Việc này không chỉ giúp giảm ngứa và sưng mà còn mang lại cảm giác dễ chịu hơn cho người bệnh.

Điều trị đau mắt đỏ do nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục

Mặc dù đau mắt đỏ do nguyên nhân này không phổ biến, nhưng tình trạng bệnh có thể trở nên nghiêm trọng. Giống như các nguyên nhân đau mắt đỏ khác, trường hợp do vi khuẩn sẽ được điều trị bằng thuốc kháng sinh, trong khi đau mắt đỏ do virus sẽ được điều trị bằng thuốc kháng virus. 

Đối với trẻ sơ sinh, đau mắt đỏ nghiêm trọng có thể dẫn đến nguy cơ giảm thị lực. Nếu người mẹ đang mang thai, em bé có thể bị nhiễm vi khuẩn trong quá trình sinh. Vì vậy, việc bôi thuốc mỡ kháng sinh lên mắt của trẻ sơ sinh là rất quan trọng để ngăn ngừa bệnh đau mắt đỏ.

Điều trị đau mắt đỏ do bệnh tự miễn

Trong trường hợp đau mắt đỏ do các bệnh tự miễn, bác sĩ sẽ không chỉ điều trị triệu chứng đau mắt đỏ mà còn điều trị nguyên nhân tiềm ẩn bên trong cơ thể. Trong quá trình điều trị các bệnh khác, người bệnh nên hỏi bác sĩ về cách chăm sóc và quản lý các triệu chứng của đau mắt đỏ để cải thiện cảm giác thoải mái và sức khỏe mắt.

Đau mắt đỏ có thể gây ra nhiều khó chịu, nhưng với những biện pháp xử trí đúng cách, bạn có thể giảm thiểu triệu chứng và nhanh chóng phục hồi. Quan trọng hơn hết, việc nhận biết các dấu hiệu nghiêm trọng và tìm kiếm sự trợ giúp y tế kịp thời là rất cần thiết. Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết này sẽ giúp bạn biết được nên làm gì khi bị đau mắt đỏ