Khô mắt nên làm gì? Phương pháp để cải thiện tình trạng

Khô mắt là một tình trạng phổ biến có thể gặp ở bất kỳ ai, đặc biệt là những người thường xuyên làm việc với máy tính hoặc tiếp xúc với môi trường khô hanh. Vậy khô mắt nên làm gì để cải thiện và giảm thiểu tình trạng này? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!

Triệu chứng nhận biết tình trạng khô mắt

Tình trạng khô mắt có thể nhận biết thông qua nhiều triệu chứng khác nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến cảm giác và sức khỏe của đôi mắt. Dưới đây là các dấu hiệu phổ biến mà bạn có thể gặp phải:

Cảm giác ngứa ngáy và rát vùng mắt: đôi mắt thường xuất hiện cảm giác ngứa và rát, đặc biệt khi bạn chớp mắt hoặc ở trong môi trường có gió hoặc điều hòa.

Chảy nước mắt thường xuyên: mặc dù nghe có vẻ trái ngược, nhưng khi mắt khô, nó có thể gây kích ứng làm mắt tiết nước mắt liên tục như một phản ứng để bù đắp sự thiếu hụt độ ẩm.

Mắt đỏ và đau khi chạm vào: mắt trở nên nhạy cảm, dễ đỏ và có cảm giác đau nhói khi tiếp xúc nhẹ, do lớp màng bảo vệ bề mặt mắt bị tổn thương và mất đi sự bảo vệ tự nhiên.

Khó điều tiết mắt và hình ảnh nhìn không rõ ràng: những người bị khô mắt thường cảm thấy khó khăn khi nhìn tập trung, hình ảnh có thể bị nhòe, không rõ ràng hoặc thậm chí mờ đi, đặc biệt sau khi làm việc trước màn hình máy tính lâu.

Cảm giác có dị vật hoặc cộm trong mắt: một trong những triệu chứng khó chịu nhất của khô mắt là cảm giác như có vật lạ nằm trong mắt, khiến bạn thường xuyên phải chớp mắt hoặc dùng tay dụi mắt để giảm bớt sự khó chịu.

Tích tụ ghèn ở hốc mắt: khi bị khô mắt, tuyến nước mắt có thể tiết ra không đều, dẫn đến tình trạng tích tụ ghèn (hoặc dử mắt) nhiều hơn bình thường, đặc biệt vào buổi sáng khi thức dậy.

Những triệu chứng này có thể xuất hiện riêng lẻ hoặc cùng lúc, và nếu không được chú ý và điều trị đúng cách, tình trạng khô mắt có thể làm suy giảm thị lực và ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Nguyên nhân gây khô mắt phổ biến

Tình trạng khô mắt có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ yếu tố môi trường, thói quen sinh hoạt cho đến các vấn đề sức khỏe và bệnh lý. Dưới đây là những nguyên nhân chính khiến mắt dễ bị khô:

Môi trường sống và làm việc: Việc làm việc trong các môi trường ngoài trời với nhiệt độ cao, nhiều bụi bẩn, hoặc thời tiết hanh khô có thể làm mất nước ở bề mặt mắt, khiến mắt không đủ độ ẩm cần thiết. 

Điều này dẫn đến hiện tượng mắt bị khô, đỏ, ngứa và cảm giác khó chịu. Đặc biệt, những người làm việc trong môi trường điều hòa hoặc tiếp xúc với gió mạnh cũng dễ bị khô mắt.

Bệnh lý liên quan đến mắt: Các bệnh lý như viêm mí mắt, cườm mắt, viêm nhãn cầu hay các tình trạng viêm nhiễm khác cũng có thể làm giảm lượng nước mắt tự nhiên, khiến mắt khô hơn. Những bệnh lý này không chỉ ảnh hưởng đến thị lực mà còn làm giảm khả năng tự bảo vệ và bôi trơn của mắt.

Độ tuổi: Theo thời gian, cơ thể con người trải qua quá trình lão hóa tự nhiên, đặc biệt là sau độ tuổi 60. Khi đó, các tuyến tiết nước mắt có thể hoạt động kém hiệu quả, dẫn đến hiện tượng khô mắt xảy ra nhiều hơn so với người trẻ. Đây là lý do người cao tuổi thường gặp các vấn đề liên quan đến khô mắt và giảm thị lực.

Thay đổi nội tiết tố ở phụ nữ: Các giai đoạn như mang thai, sau sinh hoặc giai đoạn mãn kinh có thể gây ra sự thay đổi lớn về nội tiết tố trong cơ thể phụ nữ. Những thay đổi này có thể ảnh hưởng đến các tuyến tiết nước mắt và làm cho mắt dễ bị khô, đặc biệt khi tập trung làm việc hoặc sử dụng thiết bị điện tử trong thời gian dài.

Hậu quả sau các thủ thuật hoặc phẫu thuật mắt: Những người đã thực hiện các thủ thuật hoặc phẫu thuật laser điều trị cận thị, loạn thị hoặc các tật khúc xạ khác cũng có nguy cơ gặp tình trạng khô mắt. Sau phẫu thuật, mắt cần thời gian để thích nghi và hồi phục, và trong quá trình này, việc tiết nước mắt có thể bị gián đoạn hoặc giảm, gây ra cảm giác khô, ngứa và khó chịu.

Tiếp xúc thường xuyên với ánh sáng xanh: Việc sử dụng máy tính, điện thoại thông minh, và các thiết bị điện tử khác thường xuyên làm cho mắt tiếp xúc với ánh sáng xanh. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến mắt bị khô và mỏi. Ánh sáng xanh không chỉ gây khô mắt mà còn có thể làm suy giảm thị lực nếu không được bảo vệ đúng cách.

Từ những nguyên nhân trên, có thể thấy rằng khô mắt là tình trạng do nhiều yếu tố khác nhau gây ra. Việc hiểu rõ các nguyên nhân này giúp chúng ta có biện pháp phòng ngừa và chăm sóc mắt hiệu quả hơn.

Khô mắt nên làm gì?

Khô mắt là tình trạng khá phổ biến và có thể tự điều trị tại nhà nếu ở mức độ nhẹ hoặc khi các triệu chứng chỉ mới bắt đầu xuất hiện. Dưới đây là một số biện pháp đơn giản và hiệu quả bạn có thể áp dụng để giảm thiểu và cải thiện tình trạng khô mắt.

Sử dụng nước mắt nhân tạo

Nước mắt nhân tạo là dung dịch chứa các thành phần tương tự như nước mắt tự nhiên của cơ thể. Nó được sử dụng phổ biến nhằm cung cấp độ ẩm, duy trì màng nước mắt và làm dịu các triệu chứng như khô, đỏ, và ngứa mắt. Đây là một giải pháp an toàn, đơn giản, phù hợp cho những người thường xuyên bị khô mắt do tiếp xúc với màn hình máy tính hoặc điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

Tuy nhiên, khi sử dụng nước mắt nhân tạo tại nhà, cần lưu ý kiểm tra kỹ về nguồn gốc sản phẩm, tuân thủ đúng liều lượng và hướng dẫn sử dụng. Nếu sau khi sử dụng mà mắt có phản ứng bất thường, chẳng hạn như đau rát hay ngứa nhiều hơn, hãy ngưng sử dụng ngay và đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.

Chườm ấm thư giãn cho mắt

Chườm ấm là một phương pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao trong việc giảm tắc nghẽn và viêm tại các tuyến lệ, từ đó giúp giảm triệu chứng khô mắt. Khi các tuyến lệ không tiết đủ nước mắt để bôi trơn mắt, chườm ấm có thể giúp kích thích tuyến lệ hoạt động trở lại.

Để thực hiện, bạn cần chuẩn bị một chiếc khăn mềm đã giặt sạch, nhúng vào nước ấm với nhiệt độ khoảng 30 - 40 độ C, sau đó vắt ráo nước. Đặt khăn ấm lên vùng mắt và massage nhẹ nhàng bằng cách ấn vào các điểm quanh hốc mắt và đuôi mắt, giúp thư giãn và giảm tắc nghẽn tuyến dầu. 

Thực hiện trong khoảng 10 - 15 phút, lặp lại hàng ngày để đạt kết quả tốt nhất. Lưu ý, hãy kiểm tra nhiệt độ khăn trên vùng da mặt trước khi áp lên mắt vì da mắt rất nhạy cảm, dễ bị bỏng nếu nhiệt độ quá cao.

Bổ sung vitamin và omega-3 cho mắt

Bổ sung vitamin và omega-3 thông qua chế độ ăn uống hoặc thực phẩm chức năng là một phương pháp an toàn và hiệu quả để cải thiện tình trạng khô mắt. Vitamin E và omega-3 có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe mắt, tăng cường chức năng tuyến dầu và giữ ẩm cho mắt.

Bạn có thể bổ sung các chất này thông qua thực phẩm như cá hồi, cá thu, cá ngừ hoặc các loại hạt như hạt óc chó, dầu đậu nành, dầu hạt lanh,... hoặc sử dụng các viên uống bổ sung omega-3 và vitamin E theo chỉ dẫn của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất. Điều này không chỉ giúp cải thiện tình trạng khô mắt mà còn bảo vệ sức khỏe mắt lâu dài.

Bảo vệ mắt khỏi ánh sáng xanh

Ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, và tivi là nguyên nhân hàng đầu gây ra tình trạng khô mắt. Bảo vệ mắt khỏi ánh sáng xanh không chỉ ngăn ngừa khô mắt mà còn bảo vệ sức khỏe mắt toàn diện. Bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau để bảo vệ mắt hiệu quả:

• Đeo kính chống nắng khi ra ngoài để bảo vệ mắt khỏi tia cực tím và khói bụi.
• Rửa mắt thường xuyên bằng các dung dịch chuyên dụng giúp làm sạch bụi bẩn và vi khuẩn.
• Hạn chế việc tiếp xúc với màn hình máy tính, điện thoại quá gần và trong thời gian dài.
• Sử dụng các loại kính mắt hoặc miếng dán màn hình có chức năng lọc ánh sáng xanh để giảm tác hại từ ánh sáng này.

Điều chỉnh độ sáng của thiết bị điện tử

Khi mắt phải tiếp xúc lâu với các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính hay tivi, ánh sáng mạnh từ các thiết bị này có thể làm mắt bị mỏi và khô do phải điều tiết liên tục. Điều này dễ khiến mắt bị hoạt động quá tải, và tuyến dầu không thể đáp ứng kịp nhu cầu độ ẩm, dẫn đến tình trạng khô mắt cùng các triệu chứng như ngứa, rát, và khó chịu.

Điều chỉnh độ sáng phù hợp cho các thiết bị điện tử là một biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả. Đảm bảo rằng độ sáng của màn hình không quá cao và không chói vào mắt. Sử dụng chế độ bảo vệ mắt trên điện thoại và máy tính khi cần thiết để giảm tác động của ánh sáng xanh, giúp mắt hoạt động trong điều kiện an toàn hơn.

Cách phòng ngừa khô mắt

Để phòng ngừa tình trạng khô mắt, cần thực hiện các biện pháp sau:

Duy trì môi trường ẩm: Sử dụng máy tạo độ ẩm và tránh để quạt hay điều hòa thổi trực tiếp vào mắt.

Giảm thiểu tiếp xúc với ánh sáng xanh: Sử dụng kính chống ánh sáng xanh, điều chỉnh độ sáng thiết bị điện tử và thực hiện quy tắc 20-20-20 để mắt nghỉ ngơi.

Bổ sung dinh dưỡng tốt cho mắt: Tăng cường các thực phẩm giàu omega-3, vitamin A, C, và E như cá, hạt lanh, cà rốt và rau xanh.

Chớp mắt thường xuyên: Nhớ chớp mắt liên tục khi làm việc lâu trước màn hình để giữ ẩm cho mắt.

Sử dụng nước mắt nhân tạo: Dùng nước mắt nhân tạo khi cần để bổ sung độ ẩm.

Việc thực hiện đều đặn những biện pháp này sẽ giúp bảo vệ và duy trì sức khỏe của đôi mắt một cách hiệu quả.

Khô mắt có thể gây ra nhiều phiền toái, nhưng bạn hoàn toàn có thể cải thiện tình trạng này bằng những phương pháp đơn giản tại nhà hoặc can thiệp y tế khi cần thiết. Hy vọng những chia sẻ trên đây sẽ giúp bạn có thêm kiến thức để bảo vệ và chăm sóc đôi mắt một cách tốt nhất.