Làm sao để hết nghẹt mũi? Các mẹo đơn giản tại nhà

Nghẹt mũi là tình trạng rất phổ biến mà bất kỳ ai cũng có thể gặp phải, đặc biệt khi thời tiết thay đổi hoặc bạn bị cảm lạnh. Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến khả năng thở và giấc ngủ của bạn. Vậy làm sao để hết nghẹt mũi một cách nhanh chóng và hiệu quả? Tìm hiểu ngay nhé!

Nguyên nhân gây nghẹt mũi

Nghẹt mũi, hay còn gọi là ngạt mũi hoặc tắc mũi, là hiện tượng xảy ra khi các mạch máu bên trong mũi bị viêm, các mô trong mũi sưng lên, và có một lượng lớn chất nhầy tích tụ, gây cản trở sự lưu thông của không khí. 

Viêm mũi dị ứng

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây nghẹt mũi là viêm mũi dị ứng. Khi tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, bụi, lông động vật, hay hóa chất, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách sản xuất histamin, dẫn đến hiện tượng phù nề niêm mạc mũi, tăng tiết dịch nhầy và gây nghẹt mũi. 

Đây là phản ứng của hệ thống miễn dịch nhằm bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại, tuy nhiên nó lại gây ra sự khó chịu lớn cho người bị.

Nhiễm trùng đường hô hấp

Nghẹt mũi thường là một triệu chứng của các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như cảm lạnh, cúm, hoặc viêm họng. Những bệnh này gây viêm niêm mạc mũi và tăng tiết dịch nhầy, làm tắc nghẽn các đường dẫn khí. 

Đặc biệt, nghẹt mũi cũng có thể xuất hiện như một trong những triệu chứng của Covid-19, kèm theo các biểu hiện khác như ho, sốt, và mệt mỏi. Các bệnh nhiễm trùng này làm cho niêm mạc mũi sưng to, cản trở việc hít thở và khiến người bệnh cảm thấy cực kỳ khó chịu.

Thời tiết thay đổi

Thời tiết thay đổi, đặc biệt là khi chuyển từ mùa nóng sang mùa lạnh hoặc từ khô sang ẩm, có thể gây ra nghẹt mũi. Sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ và độ ẩm có thể kích thích niêm mạc mũi và làm cho các mạch máu trong mũi giãn ra hoặc co lại, dẫn đến tình trạng viêm và tăng tiết dịch nhầy. Đối với những người có cơ địa nhạy cảm, thời tiết thay đổi là yếu tố kích hoạt quan trọng gây ra tình trạng ngạt mũi.

Viêm xoang

Viêm xoang là một nguyên nhân khác gây nghẹt mũi. Khi bị viêm xoang, niêm mạc xoang bị sưng lên, các hốc xoang bị tắc nghẽn và dịch nhầy không thể thoát ra ngoài, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn và gây cảm giác đau nhức, khó chịu. Viêm xoang có thể là cấp tính hoặc mãn tính, và nghẹt mũi thường đi kèm với các triệu chứng như đau đầu, đau nhức vùng trán và hai bên mũi, và chảy dịch có màu vàng hoặc xanh.

Vệ sinh mũi không đúng cách

Việc vệ sinh mũi không đúng cách hoặc không thường xuyên cũng có thể dẫn đến nghẹt mũi. Nếu mũi không được làm sạch đúng cách, vi khuẩn và bụi bẩn sẽ tích tụ, gây viêm nhiễm và tắc nghẽn. Đặc biệt, việc sử dụng nước muối sinh lý không đúng liều lượng hoặc sai kỹ thuật có thể làm cho niêm mạc mũi bị kích ứng, gây viêm và dẫn đến tình trạng nghẹt mũi kéo dài.

Tình trạng polyp mũi hoặc lệch vách ngăn mũi

Nghẹt mũi cũng có thể là kết quả của các vấn đề về cấu trúc mũi như polyp mũi hoặc lệch vách ngăn mũi. Polyp mũi là những khối u lành tính mọc trong niêm mạc mũi hoặc xoang, gây cản trở lưu thông khí và dẫn đến nghẹt mũi. Lệch vách ngăn mũi cũng có thể gây khó khăn cho việc thở do hẹp đường dẫn khí trong mũi, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và tắc nghẽn.

Tác dụng phụ của thuốc

Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc xịt mũi chứa các chất chống ngạt mũi, nếu sử dụng không đúng cách hoặc quá liều có thể gây ra hiện tượng "phản ứng nghịch". Khi đó, niêm mạc mũi sẽ bị phụ thuộc vào thuốc và có thể gây sưng tấy, làm tắc nghẽn, thậm chí làm cho tình trạng nghẹt mũi trở nên nghiêm trọng hơn khi ngưng sử dụng thuốc.

Thói quen hút thuốc lá

Hút thuốc lá cũng là nguyên nhân gây nghẹt mũi. Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc hại, có thể kích thích và làm tổn thương niêm mạc mũi, dẫn đến viêm nhiễm và tắc nghẽn. Những người hút thuốc lá thường xuyên hoặc tiếp xúc với khói thuốc lá cũng có nguy cơ cao bị nghẹt mũi mãn tính và các vấn đề về hô hấp.

Hormone và mang thai

Thay đổi hormone trong cơ thể, đặc biệt là ở phụ nữ mang thai, cũng có thể gây ra tình trạng nghẹt mũi. Trong giai đoạn mang thai, hormone progesterone tăng cao làm cho niêm mạc mũi dễ bị sưng và tích tụ dịch nhầy, gây nghẹt mũi. Tình trạng này thường được gọi là viêm mũi thai kỳ và có thể kéo dài trong suốt quá trình mang thai.

Làm sao để hết nghẹt mũi

Nghẹt mũi là một vấn đề thường gặp, gây khó chịu và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, có nhiều cách giúp giảm nghẹt mũi hiệu quả tại nhà bằng những phương pháp đơn giản nhưng mang lại kết quả nhanh chóng. Dưới đây là các cách để giảm nghẹt mũi mà bạn có thể thực hiện dễ dàng.

Sử dụng nước ấm

Tắm nước ấm là một trong những phương pháp đơn giản giúp làm giảm triệu chứng nghẹt mũi. Nước ấm không chỉ giúp cơ thể thư giãn mà còn giúp làm lỏng dịch nhầy trong mũi nhờ hơi nước bốc lên, từ đó giúp thông thoáng đường hô hấp. 

Bạn nên thường xuyên vệ sinh cơ thể và tắm nước ấm để loại bỏ các tác nhân gây kích ứng vùng tai mũi họng. Sau khi tắm, hãy lau khô người và sấy tóc cẩn thận để tránh nhiễm lạnh, đặc biệt trong thời tiết lạnh giá.

Uống đủ nước giúp làm tan và loãng dịch nhầy, giúp mũi thông thoáng hơn. Đặc biệt, nước ấm có thể làm dịu cảm giác khó chịu và giúp thông mũi hiệu quả hơn. Hãy cố gắng uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày, bao gồm cả nước lọc và các loại thức uống ấm như trà chanh gừng. 

Trà chanh gừng với vitamin C giúp tăng cường miễn dịch và giảm nhẹ triệu chứng, trong khi gừng có tác dụng làm thông mũi. Thêm mật ong vào trà nếu bạn đang bị đau họng để giảm ho và làm dịu cổ họng.

Xịt rửa mũi và tạo độ ẩm trong không gian sống

Không khí đủ độ ẩm giúp làm dịu niêm mạc mũi, giảm nghẹt mũi nhanh chóng. Hãy sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc thiết bị phun sương trong nhà để duy trì độ ẩm cần thiết. Điều này không chỉ giúp làm loãng dịch nhầy mà còn giảm viêm niêm mạc mũi. Tuy nhiên, cần lưu ý vệ sinh và thay nước trong thiết bị thường xuyên để tránh sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc.

Xịt rửa mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý là cách hiệu quả để làm sạch và làm giảm nghẹt mũi. Bạn nên rửa tay sạch sẽ trước khi thực hiện để tránh vi khuẩn xâm nhập vào mũi. 

Sử dụng dung dịch xịt chứa nước muối hoặc các dụng cụ rửa mũi chuyên dụng, giúp đẩy dịch nhầy ra ngoài và giảm sưng niêm mạc. Bạn có thể mua dung dịch này tại các hiệu thuốc và sử dụng theo hướng dẫn để đạt hiệu quả tốt nhất.

Chườm gạc ấm và chườm túi nước ấm

Nghẹt mũi có thể trở nên tồi tệ hơn khi bạn ở tư thế nằm, đặc biệt vào ban đêm. Để giảm tình trạng này, bạn có thể sử dụng gạc ấm hoặc túi chườm nước ấm và đặt lên vùng mũi trong vài phút trước khi ngủ. Hơi ấm từ gạc sẽ giúp làm giãn mạch máu, giảm sưng và giúp thông mũi, cải thiện giấc ngủ.

Xông hơi và massage giảm nghẹt mũi

Xông hơi là một cách hiệu quả để làm giảm nghẹt mũi. Bạn có thể sử dụng máy xông hơi hoặc một thau nước nóng và thêm vài giọt tinh dầu như oải hương hoặc sả chanh để tạo mùi hương dễ chịu. Che đầu bằng một chiếc khăn to để giữ hơi nước và hít thở sâu trong 10 phút. Việc này sẽ giúp làm giãn niêm mạc, làm giảm nghẹt mũi và giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn. Tuy nhiên, hãy giữ khoảng cách an toàn với thau nước nóng để tránh bỏng.

Massage nhẹ nhàng các điểm trên mặt có thể giúp giảm nghẹt mũi hiệu quả. Hãy nhẹ nhàng massage điểm giữa lông mày trong khoảng 1 phút để ngăn ngừa tình trạng khô niêm mạc và điều chỉnh áp lực trong xoang mũi. Ngoài ra, bạn có thể massage vùng giữa môi trên và mũi trong 2-3 phút để giảm sưng, giúp mũi thông thoáng hơn.

Sử dụng thuốc trị nghẹt mũi

Nếu tình trạng nghẹt mũi do dị ứng, bạn có thể sử dụng thuốc thông mũi hoặc thuốc kháng histamin để giảm triệu chứng. Có hai dạng thuốc trị nghẹt mũi phổ biến là dạng xịt và dạng viên, như oxymetazoline (Afrin) hoặc pseudoephedrine (Sudafed). Tuy nhiên, cần hỏi ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng để đảm bảo an toàn, và luôn đọc kỹ hướng dẫn sử dụng.

Trường hợp nghẹt mũi cần gặp bác sĩ

Mặc dù nghẹt mũi thường không phải là vấn đề nghiêm trọng và có thể tự điều trị tại nhà, nhưng có một số trường hợp cần thiết phải gặp bác sĩ để được thăm khám và xử lý kịp thời. Dưới đây là các tình huống mà bạn nên đến cơ sở y tế:

Nghẹt mũi kéo dài hơn một tuần

Nếu tình trạng nghẹt mũi không thuyên giảm sau 7-10 ngày điều trị tại nhà, đặc biệt khi không có dấu hiệu cải thiện, bạn nên đến gặp bác sĩ. Nghẹt mũi kéo dài có thể là dấu hiệu của viêm xoang, polyp mũi, hoặc các vấn đề sức khỏe khác cần được điều trị chuyên nghiệp.

Kèm theo các triệu chứng nghiêm trọng

Khi nghẹt mũi đi kèm với các triệu chứng như sốt cao, đau đầu dữ dội, đau quanh mắt hoặc mặt, mất khứu giác, khó thở hoặc sưng đau ở họng, đây có thể là dấu hiệu của viêm xoang nặng, nhiễm trùng hoặc các vấn đề về đường hô hấp cần điều trị khẩn cấp.

Chảy máu cam hoặc dịch mũi màu bất thường

Nếu nghẹt mũi kèm theo chảy máu cam hoặc dịch mũi có màu vàng, xanh, hoặc mùi hôi, điều này có thể chỉ ra rằng có nhiễm trùng hoặc viêm nặng ở mũi. Trong trường hợp này, việc đến gặp bác sĩ là cần thiết để xác định nguyên nhân và có biện pháp điều trị phù hợp.

Có dấu hiệu khó thở hoặc đau ngực

Nghẹt mũi khiến bạn khó thở và cảm thấy đau tức ngực, đặc biệt là vào ban đêm hoặc khi tập luyện, có thể là dấu hiệu của viêm nhiễm hoặc các vấn đề nghiêm trọng hơn như hen suyễn. Việc không điều trị sớm có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe đường hô hấp.

Nghẹt mũi có thể khiến bạn cảm thấy vô cùng khó chịu, nhưng với các phương pháp đơn giản và hiệu quả trên, bạn có thể nhanh chóng làm giảm tình trạng này ngay tại nhà. Hy vọng rằng những cách này sẽ giúp bạn dễ dàng thở hơn và có giấc ngủ ngon hơn