Muốn ly hôn phải làm như thế nào? Lưu ý và thủ tục pháp lý

Ly hôn là một quá trình pháp lý phức tạp và đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ cả hai bên. Khi đối mặt với quyết định ly hôn, nhiều người thường tự hỏi: 'Muốn ly hôn phải làm như thế nào?' Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn các bước cụ thể, từ chuẩn bị hồ sơ đến quy trình làm việc với tòa án, nhằm giúp bạn nắm rõ những gì cần làm để ly hôn một cách nhanh chóng và hợp pháp.

Các trường hợp ly hôn theo quy định hiện hành

Ly hôn là hành động chấm dứt mối quan hệ hôn nhân giữa hai vợ chồng theo quyết định hoặc bản án có hiệu lực của Tòa án. Đây là một quy trình pháp lý phức tạp và yêu cầu sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật Hôn nhân và Gia đình hiện hành.

Theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình, hiện nay, các trường hợp ly hôn được phân chia thành hai loại chính: ly hôn đơn phương và ly hôn thuận tình. Mỗi loại ly hôn có những điều kiện và yêu cầu riêng biệt như sau:

Ly hôn đơn phương

Ly hôn đơn phương xảy ra khi một bên (vợ hoặc chồng) yêu cầu chấm dứt quan hệ hôn nhân mà không có sự đồng ý của bên kia. 

Đây thường là lựa chọn cuối cùng khi một trong hai người cảm thấy cuộc sống hôn nhân không còn khả năng tiếp tục hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng vi phạm quyền lợi và nghĩa vụ trong gia đình. Theo quy định pháp luật, ly hôn đơn phương được thực hiện khi có các căn cứ cụ thể như:

• Một bên có hành vi bạo lực gia đình, bao gồm các hành động xâm phạm về thể xác, tinh thần, hoặc cả hai, ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và tinh thần của người còn lại.
• Một bên vi phạm nghiêm trọng các nghĩa vụ của vợ, chồng theo quy định pháp luật và đạo đức xã hội, gây ra tình trạng hôn nhân lâm vào khủng hoảng, mâu thuẫn kéo dài, làm cho cuộc sống gia đình trở nên căng thẳng và không thể cải thiện được.
• Khi mối quan hệ hôn nhân trở nên không thể cứu vãn, cuộc sống chung không thể tiếp tục duy trì, và các mục tiêu của hôn nhân, như xây dựng gia đình hạnh phúc và ổn định, không thể đạt được.

Ly hôn thuận tình

Ly hôn thuận tình là trường hợp cả hai bên vợ chồng đồng ý kết thúc hôn nhân khi cả hai đã đạt được sự thống nhất về tất cả các vấn đề liên quan. Điều này bao gồm thỏa thuận về quyền nuôi dưỡng con cái, trách nhiệm cấp dưỡng, phân chia tài sản chung và các nghĩa vụ liên quan. 

Cả hai bên cùng thống nhất rằng mối quan hệ hôn nhân không thể tiếp tục và họ đã có những thoả thuận rõ ràng, hợp lý để giải quyết các vấn đề này. Trong một số trường hợp, nếu cả hai bên đồng ý, họ có thể tách riêng việc giải quyết tài sản chung thành một vụ án khác sau khi thủ tục ly hôn đã hoàn tất.

Cả hai loại ly hôn trên đều yêu cầu người khởi kiện hoặc cả hai bên chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và tuân thủ các quy định pháp luật để đảm bảo quá trình ly hôn diễn ra đúng theo quy trình và hợp pháp. 

Ly hôn không chỉ là việc kết thúc một mối quan hệ mà còn là quy trình phức tạp về mặt pháp lý, đòi hỏi sự hiểu biết và tuân thủ các nguyên tắc pháp lý để bảo vệ quyền lợi và nghĩa vụ của mỗi bên, cũng như quyền lợi của con cái (nếu có).

Muốn ly hôn phải làm như thế nào

Ly hôn là một quy trình pháp lý phức tạp, yêu cầu sự chuẩn bị và tuân thủ nghiêm ngặt các quy định của pháp luật. Tùy vào từng trường hợp cụ thể, quy trình ly hôn có thể khác nhau và bao gồm nhiều bước, từ việc chuẩn bị hồ sơ đến tham gia các buổi hòa giải và tiến hành xét xử tại tòa án.

Hồ sơ ly hôn cần chuẩn bị

Để thực hiện thủ tục ly hôn, việc đầu tiên là phải chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết. Tùy theo trường hợp ly hôn đơn phương hay thuận tình, các giấy tờ yêu cầu sẽ có những khác biệt cụ thể.

Trong trường hợp ly hôn đơn phương, khi một trong hai vợ chồng quyết định ly hôn mà không có sự đồng ý của bên còn lại, người yêu cầu ly hôn cần chuẩn bị các tài liệu bao gồm đơn yêu cầu ly hôn theo mẫu số 23-DS (theo Nghị quyết số 01/2017/NQ-HĐTP), bản chính giấy đăng ký kết hôn, bản sao chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu, bản sao giấy khai sinh của con nếu có, và các tài liệu chứng minh tài sản chung của vợ chồng.

Còn đối với ly hôn thuận tình, nếu cả hai bên vợ chồng đồng thuận và đã thống nhất về các vấn đề tài sản, con cái, và nghĩa vụ cấp dưỡng, các giấy tờ cần chuẩn bị bao gồm đơn yêu cầu công nhận ly hôn thuận tình theo mẫu số 01-VDS (theo Nghị quyết 04/2018/NQ-HĐTP), bản chính giấy đăng ký kết hôn, bản sao sổ hộ khẩu của cả hai vợ chồng, bản sao chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu của hai bên, giấy khai sinh của con và các tài liệu chứng minh tài sản chung.

Nộp đơn ly hôn ở đâu theo quy định mới nhất 2024

Đối với ly hôn thuận tình, vợ chồng có quyền nộp đơn tại tòa án nhân dân cấp huyện nơi một trong hai bên đang cư trú hoặc làm việc. Tòa án địa phương sẽ là cơ quan có thẩm quyền giải quyết vụ việc theo quy định hiện hành.

Còn đối với ly hôn đơn phương, người yêu cầu ly hôn cần nộp hồ sơ tại tòa án nơi người bị đơn đang cư trú hoặc làm việc. Trong các trường hợp đặc biệt như tranh chấp tài sản liên quan đến yếu tố nước ngoài hoặc bất động sản, thẩm quyền sẽ thuộc về tòa án nhân dân cấp tỉnh hoặc tòa án nơi bất động sản nằm.

Thủ tục ly hôn nhanh: các bước cần thực hiện

Bước đầu tiên, người yêu cầu ly hôn cần chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và nộp đến tòa án nhân dân cấp huyện để yêu cầu giải quyết vụ ly hôn. Trong trường hợp có tranh chấp liên quan đến bất động sản hoặc yếu tố nước ngoài, cần xác định đúng thẩm quyền của tòa án để đảm bảo tiến trình xử lý đúng quy định.

Bước tiếp theo, sau khi nộp hồ sơ, người yêu cầu ly hôn cần nộp tiền tạm ứng án phí theo quy định của tòa án. Mức án phí sẽ phụ thuộc vào tính chất và độ phức tạp của vụ việc.

Cuối cùng, sau khi nộp biên lai tạm ứng án phí, tòa án sẽ tiếp nhận hồ sơ và tiến hành các bước xử lý theo quy định. Các bên liên quan sẽ được thông báo về thời gian và địa điểm tiến hành hòa giải hoặc xét xử (nếu có).

Việc hiểu rõ và chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ cần thiết sẽ giúp quá trình ly hôn diễn ra suôn sẻ và đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật hiện hành.

Nguyên tắc phân chia tài sản và quyền nuôi con khi ly hôn

Việc phân chia tài sản và quyền nuôi con khi ly hôn là một trong những vấn đề quan trọng và phức tạp, yêu cầu tuân thủ các quy định của pháp luật Hôn nhân và gia đình. Theo quy định pháp luật, việc phân chia tài sản khi ly hôn được chia thành hai trường hợp chính: áp dụng theo quy định pháp luật hoặc theo thỏa thuận của hai bên vợ chồng. 

Đối với trường hợp áp dụng chế độ tài sản theo quy định pháp luật, việc phân chia tài sản được thực hiện dựa trên thỏa thuận giữa hai bên. Nếu không đạt được sự đồng thuận, tòa án sẽ giải quyết theo yêu cầu của một hoặc cả hai bên dựa trên các quy định pháp luật hiện hành. 

Trong trường hợp áp dụng chế độ tài sản theo thỏa thuận, việc phân chia tài sản sẽ tuân theo các điều khoản đã được hai bên vợ chồng thống nhất trước đó. Tài sản chung của vợ chồng sẽ được chia đôi, nhưng tòa án sẽ xem xét đến một số yếu tố như hoàn cảnh kinh tế và gia đình của cả hai bên tại thời điểm ly hôn, sự đóng góp của mỗi bên vào việc xây dựng, duy trì và phát triển tài sản chung.

Việc này bao gồm cả những công việc không tạo ra thu nhập trực tiếp như công việc nội trợ và chăm sóc gia đình, vẫn được xem như đóng góp quan trọng vào khối tài sản chung. Bên cạnh đó, quyền lợi hợp pháp của mỗi bên trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và nghề nghiệp cũng được cân nhắc để đảm bảo cả hai bên đều có điều kiện tiếp tục làm việc và tạo thu nhập sau ly hôn. 

Tòa án cũng sẽ xem xét mức độ vi phạm quyền và nghĩa vụ của mỗi bên đối với mối quan hệ hôn nhân để xác định cách chia tài sản phù hợp.

Tài sản chung thường sẽ được phân chia bằng hiện vật. Tuy nhiên, nếu không thể thực hiện việc chia hiện vật một cách hợp lý, tòa án sẽ phân chia tài sản dựa trên giá trị tương đương. Bên nào nhận phần tài sản có giá trị cao hơn phần được hưởng sẽ phải thanh toán chênh lệch giá trị cho bên còn lại. 

Tài sản riêng của mỗi bên vẫn thuộc quyền sở hữu cá nhân, trừ khi tài sản đó đã được chuyển đổi thành tài sản chung theo thỏa thuận của hai bên. Nếu tài sản riêng và tài sản chung bị trộn lẫn và có yêu cầu tách biệt, giá trị đóng góp của mỗi bên sẽ được xác định và phân chia lại một cách công bằng, trừ khi hai vợ chồng đã có thỏa thuận khác.

Trong mọi trường hợp phân chia tài sản khi ly hôn, quyền lợi của người vợ và con cái chưa thành niên hoặc con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng tự nuôi sống sẽ được ưu tiên bảo vệ. Điều này nhằm đảm bảo quyền lợi hợp pháp và tạo điều kiện để họ có thể ổn định cuộc sống sau ly hôn.

Về nguyên tắc quyền nuôi con, sau khi ly hôn, cả cha và mẹ đều có quyền và nghĩa vụ tiếp tục chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con cái chưa thành niên hoặc con đã thành niên nhưng mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng tự nuôi sống bản thân. 

Cả hai bên có thể thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, cũng như các quyền và nghĩa vụ cụ thể sau khi ly hôn. Nếu không đạt được sự thỏa thuận, tòa án sẽ đưa ra phán quyết dựa trên lợi ích toàn diện của con, trong đó sẽ xem xét điều kiện nuôi dưỡng và chăm sóc của mỗi bên. 

Đối với trẻ em từ 7 tuổi trở lên, tòa án sẽ lắng nghe và xem xét ý kiến của trẻ khi đưa ra quyết định. Trong trường hợp con dưới 36 tháng tuổi, thông thường quyền nuôi dưỡng sẽ được ưu tiên cho người mẹ, trừ khi người mẹ không đủ điều kiện đảm bảo các nhu cầu cơ bản cho con hoặc có thỏa thuận khác giữa hai bên vợ chồng. 

Mọi quyết định liên quan đến quyền nuôi con luôn đặt lợi ích tốt nhất của trẻ lên hàng đầu, đảm bảo rằng trẻ được chăm sóc và nuôi dưỡng trong môi trường tốt nhất có thể.

Ly hôn là một quyết định quan trọng và cần phải có sự chuẩn bị cẩn thận để tránh những rắc rối pháp lý và tài chính không mong muốn. Hiểu rõ quy trình và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ sẽ giúp bạn tiến hành ly hôn một cách thuận lợi và nhanh chóng hơn. Hãy luôn tìm kiếm sự tư vấn từ chuyên gia pháp lý để đảm bảo quyền lợi của mình và tuân thủ đúng quy định của pháp luật.