Tiểu sử Tô Lâm - Cuộc đời và sự nghiệp Bộ trưởng Công an
Tô Lâm, Bộ trưởng Bộ Công an Việt Nam, là một trong những nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn trong lĩnh vực an ninh và bảo vệ trật tự quốc gia. Sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống cách mạng, Tô Lâm không ngừng phấn đấu, cống hiến để trở thành người lãnh đạo xuất sắc trong hệ thống chính trị. Hãy cùng khám phá chi tiết tiểu sử và hành trình sự nghiệp của Bộ trưởng Tô Lâm.
Tiểu sử Tô Lâm
Tô Lâm sinh ngày 10 tháng 7 năm 1957, tại xã Nghĩa Trụ, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên. Ông là một chính trị gia và công an nhân dân nổi bật của Việt Nam, hiện đang giữ vị trí Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an.
Ông từng học tại Đại học An ninh nhân dân và đã trải qua nhiều vị trí quan trọng trong ngành công an, từ cán bộ cấp cơ sở đến các vị trí lãnh đạo cao cấp trong Bộ Công an. Ông cũng là Đại biểu Quốc hội khóa XIV và XV.
Trải qua sự nghiệp trong lực lượng công an từ năm 1974, Tô Lâm đã từng đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng như Thứ trưởng Bộ Công an, Tổng cục trưởng Tổng cục An ninh I, và sau đó được bổ nhiệm làm Bộ trưởng Bộ Công an vào năm 2016. Ông được phong hàm Đại tướng vào tháng 2 năm 2019, đánh dấu một trong những cột mốc quan trọng trong sự nghiệp của ông.
Ngoài vai trò trong ngành công an, Tô Lâm còn là Ủy viên Trung ương Đảng từ khóa XI đến khóa XIII, và là Ủy viên Bộ Chính trị khóa XII, XIII. Ông tham gia tích cực vào các ủy ban và ban chỉ đạo quan trọng như Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và Ban Chỉ đạo Cải cách Tư pháp Trung ương.
Với nền tảng giáo dục cao cấp, bao gồm học hàm Giáo sư Khoa học An ninh và học vị Tiến sĩ Luật học, ông đã đóng góp quan trọng trong lĩnh vực bảo vệ an ninh quốc gia và phát triển chính sách công an hiện đại cho Việt Nam.
Xuất thân và giáo dục của Tô Lâm
Tô Lâm, sinh ngày 10 tháng 7 năm 1957, quê ở làng Xuân Cầu, xã Nghĩa Trụ, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên, là một chính trị gia và quan chức an ninh nổi bật của Việt Nam. Ông là con trai của Đại tá Tô Quyền, người được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân và từng giữ nhiều vị trí quan trọng như Giám đốc Công an tỉnh Hải Hưng, Cục trưởng Cục Cảnh sát Giao thông và Cục Cảnh sát Quản lý trại giam.
Trong giai đoạn tham gia cách mạng, cha ông hoạt động tại Trung ương Cục miền Nam (1966–1975) và được biết đến với biệt danh “anh Tư Tô Lâm” hoặc “chú Tư Tô Lâm.” Xuất phát từ nền tảng gia đình có truyền thống an ninh, Tô Lâm lớn lên tại miền Bắc, hoàn thành chương trình phổ thông với thành tích xuất sắc.
Với hình mẫu từ cha, Tô Lâm quyết định theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực an ninh. Tháng 10 năm 1974, ông trở thành học viên khóa 6 tại Trường Công an Trung ương, nay là Học viện An ninh Nhân dân. Ông tiếp tục học tập và nghiên cứu, đạt học vị Tiến sĩ Luật học và được phong hàm Giáo sư ngành Khoa học An ninh vào năm 2015.
Tô Lâm gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam vào ngày 22 tháng 8 năm 1981 và trở thành đảng viên chính thức một năm sau đó. Trong suốt quá trình công tác, ông cũng tham gia nhiều khóa học tại Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh và nhận bằng Cao cấp lý luận chính trị. Hiện nay, ông cư trú tại phố Phan Đình Phùng, phường Quán Thánh, quận Ba Đình, Hà Nội
Khởi đầu sự nghiệp chính trị của Tô Lâm
Sau khi tốt nghiệp chuyên ngành an ninh tại Đại học An ninh Nhân dân, Tô Lâm bắt đầu sự nghiệp trong lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam. Tháng 10 năm 1979, ông được phân công công tác tại Cục Bảo vệ chính trị I thuộc Bộ Nội vụ (nay là Bộ Công an). Giai đoạn này, Bộ Nội vụ chịu trách nhiệm quản lý các lĩnh vực như an ninh, cảnh sát, và phòng cháy chữa cháy, tương tự như Bộ Công an hiện nay.
Giai đoạn 1979-1988
Trong khoảng thời gian từ năm 1979 đến 1988, Tô Lâm công tác tại Cục Bảo vệ chính trị I, thuộc Tổng cục An ninh. Tháng 12 năm 1988, ông được bổ nhiệm làm Phó Trưởng phòng của Cục này. Đến năm 1993, ông trở thành Trưởng phòng thuộc Tổng cục An ninh, đánh dấu bước tiến quan trọng trong sự nghiệp của ông.
Giai đoạn 1993-2006
Từ năm 1993 đến 2006, Tô Lâm giữ chức Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ chính trị I, sau đó là Cục trưởng Cục Bảo vệ chính trị III (A64) thuộc Tổng cục An ninh. Trong vai trò này, ông tập trung vào việc phòng ngừa và ngăn chặn các hoạt động gây mất ổn định an ninh chính trị, đặc biệt chú trọng đến việc chống gián điệp và điều tra các tổ chức, cá nhân bất đồng chính kiến.
Giai đoạn từ 2006
Năm 2006, Tô Lâm được bổ nhiệm làm Phó Tổng cục trưởng Tổng cục An ninh. Tháng 4 năm 2007, ông được phong hàm Thiếu tướng bởi Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết, đánh dấu sự công nhận về những đóng góp của ông trong ngành công an. Đến năm 2009, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bổ nhiệm ông giữ chức Tổng cục trưởng Tổng cục An ninh I khi Tổng cục An ninh được chia thành hai tổng cục: An ninh I và An ninh II.
Giai đoạn 2010-2016
Tháng 7 năm 2010, Tô Lâm được phong hàm Trung tướng. Ngày 12 tháng 8 năm 2010, ông được Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm làm Thứ trưởng Bộ Công an, khép lại hơn 30 năm công tác tại Tổng cục An ninh.
Tháng 1 năm 2011, ông được bầu làm Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XI. Vào tháng 9 năm 2014, ông được Chủ tịch nước Trương Tấn Sang thăng cấp hàm Thượng tướng và được Bộ Chính trị phân công làm Ủy viên Thường vụ Đảng ủy Công an Trung ương.
Chức vụ Bộ trưởng Bộ Công an
Ngày 9 tháng 4 năm 2016, tại kỳ họp thứ 11 của Quốc hội khóa XIII, ông Tô Lâm được phê chuẩn và bổ nhiệm giữ chức Bộ trưởng Bộ Công an bởi Chủ tịch nước Trần Đại Quang. Ngày 13 tháng 4 năm 2016, Bộ Chính trị quyết định phân công ông giữ chức Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương.
Trong nhiệm kỳ này, ông lãnh đạo cao nhất của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam, chịu trách nhiệm quản lý Nhà nước về an ninh trật tự, an toàn xã hội, phòng chống tội phạm, và quản lý các dịch vụ công liên quan.
Các nhiệm vụ và thăng tiến tiếp theo
Ngày 29 tháng 1 năm 2019, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng thăng cấp hàm Đại tướng cho Tô Lâm. Sau đó, vào ngày 30 tháng 1 năm 2021, ông được bầu làm Ủy viên chính thức Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XIII và tiếp tục được bầu làm Ủy viên Bộ Chính trị.
Ngày 28 tháng 7 năm 2021, tại kỳ họp đầu tiên của Quốc hội khóa XV, Tô Lâm được tái cử giữ chức Bộ trưởng Bộ Công an cho nhiệm kỳ 2021–2026. Ngày 25 tháng 8 năm 2021, ông được Thủ tướng Phạm Minh Chính bổ nhiệm làm Ủy viên Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 và Trưởng Tiểu ban An ninh trật tự xã hội, tiếp tục thể hiện vai trò quan trọng của ông trong việc quản lý và bảo vệ an ninh quốc gia.
Sự nghiệp đối ngoại của Tô Lâm
Trong nhiệm kỳ 2016–2021, Đại tướng Tô Lâm đã đại diện cho lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam trong việc tiếp đón và làm việc với nhiều đại diện quốc tế. Ông thực hiện các chuyến công du quan trọng nhằm tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế, thúc đẩy hội nhập và bảo vệ an ninh, chủ quyền quốc gia trong bối cảnh mới.
Năm 2016, ông đón tiếp đoàn đại biểu Trung Quốc do Ủy viên Quốc vụ, Bộ trưởng Bộ Công an Quách Thanh Côn dẫn đầu tại Hà Nội. Hai bên đã tổ chức hội nghị và thảo luận các biện pháp tăng cường hợp tác trong phòng chống tội phạm giữa hai nước.
Năm 2017, Tô Lâm dẫn đoàn sang thăm Slovakia, gặp gỡ Thủ tướng Robert Fico và Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Nội vụ Robert Kalinak. Ông ký thỏa thuận hợp tác giữa Bộ Công an Việt Nam và Bộ Nội vụ Slovakia, tập trung vào việc đấu tranh phòng, chống tội phạm.
Năm 2018, trong chuyến thăm Vương quốc Anh, Tô Lâm và Bộ trưởng Nội vụ Anh Sajid Javid ký kết Bản ghi nhớ về hợp tác phòng, chống mua bán người giữa hai nước, nhằm đối phó với tội phạm xuyên quốc gia và bảo vệ nạn nhân.
Năm 2019, ông tiếp tục thúc đẩy quan hệ hợp tác khi dẫn đoàn sang thăm Hàn Quốc, gặp gỡ Thủ tướng Lee Nak-yon và Tổng Công tố Moon Moo-il, nhằm tăng cường hợp tác an ninh giữa hai quốc gia.
Năm 2020, ông thực hiện nhiều chuyến thăm tới các nước Đông Nam Á, bao gồm Lào. Tại đây, ông gặp Thủ tướng Thongloun Sisoulith và ký Kế hoạch triển khai Hiệp định hợp tác giữa Bộ Công an Việt Nam và Bộ An ninh Lào.
Năm 2021, tại Đại hội Đại biểu toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XIII, Tô Lâm tái đắc cử Ủy viên Bộ Chính trị nhiệm kỳ 2021–2026, khẳng định vai trò quan trọng của ông trong công tác đối ngoại và bảo vệ an ninh quốc gia.
Tháng 4 năm 2023, ông dẫn đầu phái đoàn Việt Nam thăm Ấn Độ, gặp gỡ Cố vấn An ninh quốc gia Ajit Kumar Doval, nhằm thúc đẩy quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện, đặc biệt trong các lĩnh vực an ninh và quốc phòng giữa hai nước.
Tháng 5 năm 2023, theo lời mời của Bộ trưởng Bộ Nội vụ Iran Ahmad Vahidi, Tô Lâm thực hiện chuyến thăm Iran. Tại đây, hai bên nhất trí thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực an ninh, đào tạo và nâng cao năng lực.
Họ cũng ký Hiệp định dẫn độ và chuyển giao người bị kết án, tập trung vào phòng chống tội phạm công nghệ cao và tội phạm xuyên quốc gia, đánh dấu bước tiến quan trọng trong quan hệ an ninh quốc tế của Việt Nam.
Đề cử và bầu chọn chức chủ tịch nước
Sau khi ông Võ Văn Thưởng từ chức Chủ tịch nước vào ngày 20 tháng 3 năm 2024 và ông Vương Đình Huệ từ chức Chủ tịch Quốc hội vào ngày 26 tháng 4 cùng năm, Việt Nam đã trải qua một khoảng thời gian thiếu vắng hai vị trí lãnh đạo quan trọng.
Để nhanh chóng kiện toàn các vị trí này, vào giữa tháng 5, tại kỳ họp thứ 7 của Quốc hội Việt Nam khóa XV, việc bầu chọn các chức danh còn trống được ưu tiên thực hiện. Trước khi tiến hành bầu cử, Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã đề cử ông Tô Lâm cho chức danh Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, và ông Trần Thanh Mẫn cho vị trí Chủ tịch Quốc hội.
Cuộc bầu cử chức danh Chủ tịch Quốc hội diễn ra vào ngày 20 tháng 5 năm 2024, trong khi việc bầu chọn Chủ tịch nước được tổ chức trong hai ngày, từ 21 đến 22 tháng 5. Tại cuối phiên họp ngày 22 tháng 5, với 472/473 đại biểu tín nhiệm, chiếm tỷ lệ 99,79%, ông Tô Lâm chính thức trở thành Chủ tịch nước Việt Nam thứ 13.
Chủ tịch nước và các nhiệm vụ lãnh đạo
Sáng ngày 22 tháng 5 năm 2024, sau khi công bố kết quả kiểm phiếu, Quốc hội đã thông qua nghị quyết bầu ông Tô Lâm giữ chức Chủ tịch nước Việt Nam trong nhiệm kỳ 2021–2026. Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường đã trình bày dự thảo nghị quyết này, và với sự đồng thuận của 472/473 đại biểu, ông Tô Lâm chính thức được bầu chọn.
Ngày 18 tháng 7 năm 2024, Bộ Chính trị Việt Nam thông báo về tình trạng sức khỏe của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, và để ông tập trung điều trị, Tô Lâm được phân công tạm thời điều hành công việc của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Ban Bí thư, dựa trên quyền hạn và trách nhiệm được giao.
Từ ngày 19 tháng 7 năm 2024, ông Tô Lâm chính thức đảm nhiệm vai trò này cho đến khi Hội nghị Trung ương 10 lựa chọn Tổng Bí thư mới.
Công tác ngoại giao của Tô Lâm
Chiều ngày 7 tháng 6, ông Tô Lâm, trên cương vị Chủ tịch nước, tiếp đón các Đại sứ và Đại biện từ các nước thành viên Liên minh Châu Âu tại Hà Nội. Ông bày tỏ niềm vui khi lần đầu tiên tiếp các đại diện EU trên cương vị mới, đồng thời cảm ơn những lời chúc từ các lãnh đạo EU.
Ngày 19 tháng 6 năm 2024, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã thăm chính thức Việt Nam và gặp gỡ Chủ tịch nước Tô Lâm. Trong cuộc gặp, Tổng thống Putin cảm ơn Việt Nam vì đã giữ lập trường trung lập liên quan đến chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraina.
Sáng ngày 3 tháng 8 năm 2024, tại Hội nghị bất thường của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XIII, ông Tô Lâm được bầu làm Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng với sự ủng hộ tuyệt đối.
Trước đó, vào ngày 18 tháng 7 năm 2024, Văn phòng Trung ương Đảng thông báo rằng Chủ tịch nước Tô Lâm đã chính thức nhận nhiệm vụ tạm thời điều hành công việc của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị và Ban Bí thư theo quy định của Bộ Chính trị.
Thành tích của Tô Lâm
Vụ Trịnh Xuân Thanh
Trịnh Xuân Thanh, nguyên Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam, từng là Tỉnh ủy viên, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Hậu Giang và Đại biểu Quốc hội khóa XIV. Năm 2016, ông Thanh bị điều tra về những vi phạm nghiêm trọng trong quá trình công tác tại Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam (PVC).
Bộ Công an đã ra quyết định khởi tố Trịnh Xuân Thanh với tội danh “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và phát lệnh truy nã trong và ngoài nước. Dưới sự chỉ đạo của Bộ trưởng Tô Lâm, Bộ Công an đã truy tìm và bắt giữ thành công Trịnh Xuân Thanh, giải quyết vụ án hình sự này.
Các vụ án lãnh đạo cấp cao
Kể từ năm 2016, với vai trò Bộ trưởng Bộ Công an kiêm Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống tham nhũng, Tô Lâm đã chỉ đạo xử lý nhiều vụ án lớn liên quan đến tham nhũng và các vi phạm nghiêm trọng, trong đó có nhiều vụ án quy mô quốc gia.
Một trong những vụ án nổi bật là vụ án liên quan đến Đinh La Thăng, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị và Bí thư Thành ủy TP.HCM. Ông Thăng bị khởi tố và xét xử với mức án 30 năm tù giam do những sai phạm trong quản lý kinh tế khi ông còn giữ chức Chủ tịch Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN).
Điều tra bê bối chuyến bay giải cứu và công ty Việt Á
Năm 2022, dưới sự chỉ đạo của Tô Lâm, Bộ Công an đã tiến hành điều tra hai vụ bê bối lớn, liên quan đến các chuyến bay giải cứu và vụ tham nhũng tại công ty Việt Á. Kết quả điều tra đã khiến nhiều quan chức bị khởi tố và xử lý hình sự, thể hiện sự quyết liệt trong công tác phòng, chống tham nhũng và tiêu cực.
Vụ tấn công ủy ban nhân dân xã tại Đắk Lắk (2023)
Trong buổi thảo luận tại Quốc hội ngày 20 tháng 6 năm 2023, Tô Lâm đã nhấn mạnh rằng vụ tấn công vào hai trụ sở Ủy ban nhân dân xã tại Đắk Lắk cho thấy không thể coi thường vấn đề an ninh ở các khu vực cơ sở. Vụ việc đã làm nổi bật tầm quan trọng của công tác an ninh và phòng ngừa, đặc biệt là trong bối cảnh địa phương.
Khen thưởng ông Tô Lâm
Dưới đây là những danh hiệu và huân chương mà Tô Lâm đã được vinh danh trong suốt sự nghiệp của mình:
- Huân chương quân công hạng nhất: Được trao vào các thời điểm tháng 5/2014, tháng 7/2015, và tháng 12/2020 để ghi nhận những đóng góp xuất sắc trong nhiệm vụ quốc phòng và an ninh.
- Huân chương quân công hạng ba: Ông Tô Lâm đã nhận được danh hiệu này vào tháng 7/2011 nhằm tôn vinh những thành tích trong công tác an ninh quốc gia.
- Huân chương chiến công hạng nhất: Được trao vào tháng 1/2002 và tháng 9/2008, nhằm biểu dương những chiến công nổi bật trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
- Huân chương chiến công hạng nhì: Nhận được vào tháng 5/2007, công nhận những thành tích quan trọng trong công tác và chiến đấu.
- Huân chương chiến công hạng ba: Trao vào tháng 3/2007, tôn vinh những nỗ lực và cống hiến trong bảo vệ an ninh quốc gia.
- Huân chương chiến sĩ vẻ vang: Ông Tô Lâm đã nhận được đủ ba hạng Nhất, Nhì, và Ba, ghi nhận sự tận tụy và cống hiến liên tục trong sự nghiệp.
- Huân chương tự do hạng nhất của chdcnd lào (2017): Vinh danh những đóng góp của ông trong việc tăng cường quan hệ hợp tác an ninh giữa Việt Nam và Lào.
- Huy chương vì an ninh tổ quốc (2002): Trao tặng nhằm ghi nhận những thành tựu nổi bật trong việc bảo vệ an ninh trật tự.
- Huân chương lao động hạng nhất của chdcnd lào (2017): Danh hiệu này công nhận sự hợp tác và đóng góp vào mối quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa Việt Nam và Lào.
Những giải thưởng và huân chương này là minh chứng cho những đóng góp không ngừng của Tô Lâm trong công tác bảo vệ và xây dựng an ninh quốc gia.
Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn sâu sắc hơn về tiểu sử, sự nghiệp, và những đóng góp quan trọng của Bộ trưởng Tô Lâm trong lĩnh vực an ninh và bảo vệ quốc gia. Với những nỗ lực không ngừng, ông đã ghi dấu ấn đáng kể trong lịch sử phát triển của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam. Chúng tôi mong rằng bạn sẽ tiếp tục ủng hộ và theo dõi các thông tin hữu ích khác trên trang web tinycollege.edu.vn, nơi cung cấp những bài viết chất lượng và cập nhật về các vấn đề quan trọng của xã hội.